Sytuacja kobiet na rynku pracy w branży finansowo-księgowej w Polsce

21 proc. respondentów badania Hays Poland wskazało, że najwyższe stanowiska w ich firmach zajmują kobiety. Wśród firm z branży finansowo-księgowej odsetek kobiet w zarządach był o 10 proc. wyższy, a na stanowiskach managerskich wyniósł aż 61 proc. Kobiety mają większą szansę na wykorzystanie dostępnych możliwości i podnoszenie kwalifikacji, a w rezultacie rozwój kariery zawodowej w biznesie i finansach, uważa Association of International Certified Professional Accountants, reprezentujące AICPA & CIMA, które przeanalizowało udostępnione przez Hays Poland dane.

Jak wynika z przeprowadzonego w 2021 r. badania Hays Poland Kobiety na rynku pracy 2021, nadal większość firm jest zarządzanych przez mężczyzn, a odsetek kobiet na stanowisku prezesa czy dyrektora zarządzającego od lat utrzymuje się na podobnym poziomie. Na przestrzeni ostatnich dwóch lat odsetek kobiet zarządzających firmami wzrósł z 18 proc. w 2019 r. do 21 proc. w 2021 r.

W branży finansowo-księgowej odsetek kobiet zarządzających firmami wynosi 31 proc.:

Płeć osoby zarządzającej firmą

Ogół Branża finansowo-księgowa
Kobieta 21% 31%
Mężczyzna 78% 67%
Nie wiem 1% 2%

 

Mężczyźni mają przewagę również na stanowiskach managerskich, chociaż w tym przypadku

można mówić o większej równowadze. Jak dowodzi badanie, dla 51 proc. ankietowanych ze wszystkich branż bezpośrednim przełożonym jest mężczyzna, natomiast dla 46 proc. kobieta. Co więcej, z opublikowanych w ubiegłym roku danych Eurostatu wynika, że Polska jest krajem, gdzie notowany jest jeden z największych udziałów kobiet na stanowiskach kierowniczych. Z 44 proc. udziałem Polska zajęła drugie miejsce w UE, zaraz po Łotwie, gdzie kobiety zajmowały 45 proc. takich stanowisk w III kwartale 2020 roku.

Podczas gdy mężczyźni częściej niż kobiety pełnią role managerskie w energetyce, budownictwie, IT, produkcji i transporcie, kobiety w centrach usług dla biznesu, finansach, księgowości, HR oraz szkoleniach.

Udział kobiet na stanowiskach kierowniczych w branży finansowo-księgowej wynosi 61 proc.:

Płeć bezpośredniego przełożonego

Ogół Branża finansowo-księgowa
Kobieta 46% 61%
Mężczyzna 51% 31%
Brak przełożonego 3% 8%

 

Kobiety dominują przy tym na stanowiskach specjalistek w ramach zespołów podległych managerom. W branży finansowo-księgowej 67 proc. respondentów wskazało, że większość członków ich zespołu to kobiety:

Płeć członków zespołu

Ogół Branża finansowo-księgowa
W większości kobiety 53% 67%
W większości mężczyźni 27% 13%
Równa liczba kobiet i mężczyzn 20% 20%

 

Z badania Hays Poland wynika, że w 2021 r. kobiety były w podobnym stopniu zadowolone z zajmowanego obecnie stanowiska jak mężczyźni, jeśli spojrzeć na rynek pracy ogólnie. Ten pozytywny trend obserwowany jest już od 2018 r. Pewne różnice w poziomie zadowolenia z zajmowanego stanowiska ujawniają się w kontekście branży firmy. Kobiety związane z branżą finansowo-księgową nieco niżej oceniają swoją satysfakcję niż panie w innych branżach:

Czy poziom obecnie zajmowanego stanowiska jest dla Ciebie zadowalający?

Kobiety Kobiety – branża finansowo-księgowa Mężczyźni
Bardzo zadowolony/a 18% 17% 21%
Zadowolony/a 52% 44% 52%
Trudno powiedzieć 16% 22% 14%
Niezadowolony/a 12% 16% 10%
Zdecydowanie niezadowolony/a 2% 1% 3%

 

Jednocześnie kobiety mają coraz większy apetyt na sukces. W 2021 r. panie, w szczególności te w branży finansowo-księgowej, częściej niż mężczyźni wskazywały stanowisko dyrektorskie jako oznaczające dla nich sukces. Ta duża zmiana względem ubiegłych lat, kiedy to stanowiska liderów, dyrektorów i zarządzających wskazywane były najczęściej przez panów, podczas gdy panie ograniczały swoje aspiracje do ról specjalistycznych, managerskich i związanych z kierowaniem niewielkim zespołem, widoczna była już w 2019 r.

Co ciekawe, kobiety z branży finansowo-księgowej częściej niż panie związane z innymi branżami wskazywały posiadanie własnej firmy za oznakę zawodowego spełnienia:

Jaki poziom stanowiska musisz objąć, aby uważać siebie za osobę, która odniosła sukces?

Kobiety Kobiety – branża finansowo-księgowa Mężczyźni
Praktykant/ Stażysta 0% 0% 0%
Asystent 0% 0% 0%
Specjalista 2% 3% 1%
Samodzielny Specjalista 13% 19% 8%
Manager / Kierownik 32% 22% 18%
Dyrektor 28% 31% 23%
Dyrektor Zarządzający/ Prezes 14% 8% 23%
Właściciel 6% 11% 19%
Inne* 5% 6% 8%

* Wśród innych kobiety wymieniały stanowiska eksperckie, partnerów w firmie, funkcje zarządowe oraz niezależne role doradcze. Mężczyźni wymienili stanowiska zarządowe oraz funkcje związane z międzynarodowym lub globalnym zakresem odpowiedzialności.

Zaobserwować też można pozytywne zmiany w zakresie planowania ścieżki kariery względem ubiegłych lat. Tendencja, która była już widoczna w 2019 r. to w dużej mierze efekt rozwiązań wprowadzanych coraz chętniej przez firmy. W rezultacie odsetek pracowników – zarówno kobiet, jak i mężczyzn – posiadających opracowany plan kariery utrzymuje się na wysokim poziomie. W tym roku aż 75 proc. panów i 71 proc. pań potwierdza, że posiada przynajmniej częściowo opracowaną ścieżkę kariery zawodowej, którą chce podążać.

Niestety wśród kobiet z branży finansowo-księgowej odsetek ten wynosi około 20 proc. mniej – 54 proc.:

Czy masz opracowany plan rozwoju kariery?

Kobiety Kobiety – branża finansowo-księgowa Mężczyźni
Tak 38% 29% 33%
Przynajmniej częściowo 33% 25% 42%
Nie 50% 18% 32%

 

Association of International Certified Professional Accountants – Międzynarodowe Stowarzyszenie Dyplomowanych Specjalistów ds. Rachunkowości, reprezentujące AICPA & CIMA – angażuje się we wspieranie kobiet w finansach i księgowości realizując od lat szereg inicjatyw, które mają na celu zwiększenie dostępnych dla nich możliwości:

  • 23 września 2020 r. CIMA i think tank Diversity Hub podpisały memorandum o współpracy na rzecz rozwijania wiedzy w obszarze zarządzania różnorodnością i dostarczania rozwiązań, które ułatwiają tworzenie organizacji otwartych na różnorodność, a także promowania postaw otwartości, szacunku, zachowania zasady równych szans oraz odpowiedzialności w biznesie i profesji finansowej.
  • W tym roku z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet Association of International Certified Professional Accountants przyłączyło się do akcji #BreakTheBias.
  • AICPA & CIMA Women’s Global Leadership Summit – to doroczna konferencja, podczas której kobiety reprezentujące profesję finansowo-księgową mogą rozwijać swoje umiejętności i nawiązywać kontakty. W tym roku odbędzie się w dniach 9-11 listopada i towarzyszyć jej będzie wydarzenie organizowane w Polsce.
  • Women in Leadership Forum to sieć networkingowa dla członkiń CIMA wspierająca kobiety w dążeniu do osiągnięcia wymarzonych celów.
  • Stowarzyszenie umożliwia również dostęp do zasobów wspierających ciągły rozwój zawodowy i likwidację barier, jak np. zestaw narzędzi SheQ – Using the Power of Emotional Intelligence for Success, wideo Advancing Gender Equality in the Workplace: What Works i podcasty takie jak Diversity and inclusion: closing the gap.